KULTURA BEZPIECZEŃSTWA PRACY
CAŁA PRAWDA O PRZYCZYNACH WYPADKÓW
W roku 2018 zgłoszono 84 304 osoby poszkodowane w wypadkach przy pracy, a wskaźnik wypadkowości (liczba osób poszkodowanych przypadająca na 1000 pracujących) wyniósł 6,3 dla całej gospodarki, a dla przemysłu 10,4 (wg. danych GUS). Dane za 2019 wskazują na lekką poprawę sytuacji w stosunku do roku 2018. Widać to także jako powolny, ale stały trend
w ostatnich latach.
Jednakże każdego roku dziesiątki tysięcy pracowników ulegają wypadkom przy pracy. Wielu z nich traci życie, inni pozostają trwale niezdolni do pracy a ich rodziny tracą źródło dochodu. Tracą także przedsiębiorstwa: średnio ponad 41 dni pracownik pozostaje niezdolny do pracy, firma zmuszona jest płacić wyższe stawki ZUS oraz odszkodowania, ponosi straty materialne.
Wg danych GUS za 2018, w skali kraju ilości dni niezdolności do pracy wyniosła prawie 3,5 mln. Każdy wypadek w pracy to
o jeden wypadek za dużo. Rodzi się pytanie, czy jest jakaś możliwość realnej redukcji liczby wypadków w pracy?
Aby tym wyzwaniem zająć się na poważnie, należy przyjrzeć się przyczynom wypadków przy pracy.
Powyższy wykres jasno pokazuje prawdziwe podłoże ponad 80% wypadków. Nieprawidłowe zachowania pracowników są bezpośrednimi lub pośrednimi przyczynami wypadków. Świadczy to o braku odpowiedniej kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie.
Większość przedsiębiorstw bezpieczeństwo w pracy postrzega przez pryzmat obowiązków wynikających z przepisów prawa. Dział BHP dba o:
-
odpowiednie procedury w zakresie BHP oraz ich znajomość przez wszystkich pracowników;
-
regularnie prowadzenie szkoleń BHP dla pracowników;
-
zabezpieczenie w środki ochrony osobistej;
-
wdrożenie rozwiązań technicznych wspierających bezpieczną pracę;
-
prawidłowo zorganizowaną pracę oraz procesy produkcyjne;
-
itd.
Pomimo spełnienia wszelkich wymogów prawnych, technicznych oraz organizacyjnych nadal dochodzi do wypadków a okresy bezwypadkowej pracy są raczej krótkie. Dlaczego tak się dzieje?
Okazuje się, iż regulacje formalno-prawne tworzą wyłącznie podwaliny, czyli dobrą bazę pod bezwypadkową pracę. Są one niezbędnym elementem, jednak bez stworzenia kultury bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie nie przyniosą one pożądanych efektów. Przyczyną większości wypadków są:
-
nawyki,
-
rutyna,
-
pośpiech,
-
brak wyobraźni,
-
nieuwaga,
-
zmęczenie,
-
myślenie „a może się uda”.
Są to aspekty, które leżą w niełatwych do zmiany ludzkich zachowaniach.
Jak zmieniać takie zachowania? Co zrobić aby zredukować wypadki do ZERA?